Yoğurtçu Kadın Forumu 2013 yılında gerçekleşen Gezi direnişi ile farklı semtlerde oluşturulan ve günümüze kadar aralıksız devam eden forumlardan biri. Yoğurtçu, tüm kadınların katılımına açık ve bağımsız bir forum olarak hem Gezi’nin kolektif hafızasının bir parçası hem de feminist hareketin/kadın hareketinin önemli ve güçlü öznelerinden biri.
İlk olarak 26 Haziran 2013 günü İstanbul Feminist Kolektif’in çağrısıyla Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda toplanan forum, o zamandan beri her hafta foruma katılan kadınların ortaklaşa belirlediği gündemlerle, feminist ilkeler temelinde düzenli olarak devam ediyor. Yazları Yoğurtçu Parkı’nda toplanan kadınlar, kış aylarında, forumun katılımcısı olan kadınların da içerisinde olduğu ve fiziksel mekânını bizimle paylaştığı için müteşekkir olduğumuz bir dernekte bir araya geliyor. 2019 yılında ortaya çıkan Covid-19 pandemisinin yarattığı kriz ortamında da sürekliliğini koruyan Yoğurtçu Kadın Forumu, eve kapatıldığımız o zamanlardan beri online olarak kadınların ve LGBTİ+’ların nefes aldığı, politika ürettiği bir alan olmaya devam ediyor.
Yoğurtçu Kadın Forumu Türkiye’deki feminist hareket/kadın hareketi içerisinde yer alan pek çok oluşum, platform ve örgüt yapısının yanında forum niteliği ile farklı bir yere sahip. Öznelerin çeşitliliği ve farklılığı, fiziksel mekândaki oturma düzeni ve benimsediği ilkelerin yanısıra forum örgütlenmesinin esnek yapısı da Yoğurtçu Kadın Forumu’nun sürekliliğini korumasında önemli bir paya sahip. Fiziksel mekândaki bir araya gelişlerde -teknik imkanlar çerçevesinde (sunum, film izleme gibi bu düzene izin vermeyen koşullar dışında)- eşitlik ilkesi ile yuvarlak bir oturma düzeni oluşturulurken pandemi döneminde online olarak gerçekleştirilen forumlarda ise her katılımcının mümkün olduğunca kamerasının açık olduğu, kendini tanıttığı bir işleyiş benimseniyor. Ayrıca hem fiziksel hem çevrimiçi mekânda gönüllülük esası ile kolaylaştırıcı ve not tutucu kişiler belirleniyor.
Her hafta çarşamba günleri toplanan forumun katılımcıları farklı cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerinden, etnik kimliklerden, yaşlardan, sosyal sınıflardan, inanç gruplarından, farklı politik görüşlerden, örgütlü veya örgütsüz, sakat olan veya olmayan, vegan-vejetaryen… kısacası rengarenk bir yelpazeden geliyor. Bu gökkuşağından ve benimsenen feminist ilkelerden dolayı, hem sunumun hem de tartışmanın dışlayıcı veya yok sayan bir noktada olmaması, her türlü hiyerarşik ilişkilenme biçimlerinden ve ayrımcı bir dilden kaçınması, kesişimsel bir zeminde ilerlemesi önemseniyor. Siyasi, sosyal ve yapısal makro etkenlerin etkisi dışında, oluştuğu ilk günden bu yana, öznelerin forumu forumun da özneleri dönüştürdüğü, değiştirdiği, diyalektik ve dinamik bir süreç içerisinde olması da yine bu forum yapısından olsa gerek. Yani Yoğurtçu Kadın Forumu, katılımcı kadınların hayatlarına dokunurken onun parçası olan bu kadınlar da forumun farklılaşmasına, dönüşmesine, öğrenmesine katkı sunuyor.
Yoğurtçu Kadın Forumu, ilkeleri ve örgütlenme biçimi dışında gündemleştirdiği konular ve işleyiş biçimi ile kadınların ve LGBTİ+’ların hayatlarına dokunurken her alandan öznenin sözünün duyulduğu bir zemin olmayı amaçlıyor. Kadınlara değen her konu, her gündem, forumda konuşulmak üzere herhangi bir katılımcı tarafından önerilebilirken forumun gündemi yine o günün katılımcıları olan kadınlar tarafından belirleniyor. Kadın ve feminist politika ile bağdaştırılarak tartışılan konu başlıkları arasında kent ve kadın politikaları, mahalle örgütlenmeleri, ekoloji, cinsiyetçilik, aile, devlet, ataerki, kapitalizm, ekonomi, feminist hareket, LGBTİ+ hareketi, siyasi seçimler, kürtaj, sanat, haz, cinsellik, aşk vb. pek çok konu var. Bu konular kimi zaman bir giriş sunumu ile başlayıp tartışmalarla devam ederken kimi zaman da forum katılımcısı olan kadınların doğrudan tartışmaları ile gündemleştiriliyor ve forum öncesinde-sırasında-sonrasında sosyal medya duyuruları, katılımcı bilgilerinin toplanması veya not tutulması gibi etkinlikle ilgili yapılması gereken işleri ve sürecin kolaylaştırıcılığını –tabii ki diğer öznelerin de desteği ile- ‘ay gönüllüleri’ üstleniyor. Gönüllülük esası ile işleyen bu süreçte kişilerin rotasyonu da önemli ilkelerden. Yani istediğiniz, ihtiyaç duyduğunuz bir konuyu forum ilkeleri çerçevesinde önerebileceğiniz, gündem edebileceğiniz, konuşup anlatabileceğiniz ve tartışabileceğiniz bir forum.
Yoğurtçu Kadın Forumu bir konuyu gündem ederek tartışmanın, politik söz üretmenin dışında birçok etkinlik de gerçekleştirdi ve gerçekleştirmeye de devam ediyor. Bazı gündemleri birkaç haftalık seriler halinde planlamanın yanı sıra (kadın-tarih serisi, queer serisi, psikoloji serisi gibi) çeşitli atölyeler de düzenledi (küfür, şiddetsizlik, cinsellik, teşhir-ifşa gibi). Ayrıca edebiyat ve sinema grupları oluşturularak birlikte okuyup/izleyip tartışmalar yürütüldü.
Gündemler, atölyeler ve etkinlikler dışında Yoğurtçu Kadın Forumu, kadın dayanışmasını, politik eylemliliği farklı biçimlerde örmeyi sürdüren de bir yapılanma. Örneğin gelirinin hayatını savunan kadınlarla dayanışma amacıyla kullanıldığı mezat etkinlikleri, dayatılan kapitalist üretim-tüketim biçimlerine karşı paylaşmanın yanında duran takas şenlikleri ve kadın dayanışmasının mekân ve sınır tanımadığını göstererek her sene cezaevindeki kadınlara mektup/kart yazma etkinlikleri ve burada yazılmayan daha birçoğu. Kadınların oturmasının, yürümesinin, eğlenmesinin, kahkahasının, sözünün, yani varlığının tahakküm altına alınmak istediği, patriyarkanın makbul gördüğü kalıpların dayatılmaya çalışıldığı bu dünyada, rutin olarak devam eden yeni yıl partilerini ve forumun kuruluş yıl dönümlerinde Yoğurtçu Parkı’nda gerçekleştirilen yıl dönümü pikniklerini de es geçmemek lazım.
Yoğurtçu Kadın Forumu kendi çerçevesindeki gündemleri, etkinlikleri ve eylemleri ile politik varlığını sürdürürken hareket içerisindeki diğer kadın ve LBTİ+ örgütleri ve yapılarıyla da temas halinde, patriyarkal sistemin onlara dayattığı kalıplara, hükümetin kadın ve LGBTİ+ karşıtı politikalarına, erkek şiddetine, savaşa, homofobiye, transfobiye, ırkçılığa, kısacası tüm tahakküm ve sömürü biçimlerine karşı ortak eylemlilikler gerçekleştiriyor. Örneğin 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’nde, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü eylemlerinde gerek forum olarak gerekse katılımcılar, forumdan doğru kendi öznelikleri ile yer alıyor.
Yoğurtçu Kadın Forumu kimi özneler için bir nefes alma alanı; kimisi için birbirini görmeye, temas etmeye ihtiyaç duyduğu bir aradalık; kimisi için eğlenmek, kahkaha atmak, içmek için ‘şöyle bir uğradığı’ bir mekân; kimisi için kendi olabildiği, kimliğini, sesini, sözünü var edebildiği bir yapı… Yoğurtçu Kadın Forumu ilk günden bu yana ara vermeden toplanmaya devam eden; birbirinden farklı hayatlara, deneyimlere, kimliklere sahip olan kadın ve LBTİ+’ların forum çatısı altında bir araya geldiği ve kadın dayanışmasının örüldüğü bir alan yaratma çabası içinde feminist politika üreten bir düzlem, kadın hareketinin öznelerinden biri. Bu çabası, örgütlenme biçimi, bağımsız bir forum oluşu, ilkeleri ve tarihselliği ile söz üretmeye ve politika yapmaya devam eden Yoğurtçu Kadın Forumu, 2000’li yılların kadın hareketinde önemli bir yere sahip ve kadın ve LBTİ+’ların hayatına değen her alanda, her konuda tartışmaya, politika yapmaya ve kadın örgütleri, forumlar ve feminist örgütler ile de dayanışarak politik kampanyalar örgütlemeye, eylemler yapmaya devam ediyor. Yoğurtçu Kadın Forumu’na yogurtcukadinforumu@gmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yayınlanma Tarihi: 20.09.2021
