Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, Türkiye’de cinsel şiddetin ikili cinsiyet kutuplaşmasının ötesinde herkesi ilgilendiren bir mesele olarak kapsayıcı, kesişimsel ve güçlendirici bir yaklaşımla ele alınmasına ihtiyaç duyan; kadın, LGBTİ+, çocuk, hayvan, göçmen hakları ve ekoloji hareketlerinde yer almış/almaya devam eden aktivistler tarafından 2014 yılında, İstanbul’da kuruldu. Resmi olarak 2014 yazında kurulan dernek, 2009-2013 yılları arasında Cinsel Şiddete Karşı Kadın Platformu’nda yürütülen çalışmalardan, trans aktivist Ali Arıkan’ın deneyim, araştırma, yazılarından[1] ve ekibin kişisel birikimlerinden beslenerek bugünkü halini aldı.
Dernek, cinsel şiddeti daha görünür, konuşulur ve tartışılır kılmak, görünmeyen cinsel şiddet biçimlerini gündemleştirmek ve aralarında hiyerarşi kurmadan mücadele etmek için kuir feminist bir perspektifle destek, atölye ve savunuculuk çalışmaları yürüten; kuir tahayyülü, feminizmleri, dayanışmayı, kolektif üretimi savunan anti-hiyerarşik bir örgütlenmedir. Her bedensel varoluşun farklı tezahürler altında maruz bırakıldığı cinsel şiddet ile mücadele ederken bu farklı deneyimlerin ataerki, genel ahlak, kutuplaştırılmış ikili cinsiyet sistemi, ırkçılık, milliyetçilik, türcülük, yaşcılık gibi farklı veya çoklu iktidar sistemleri/mekanizmalarıyla beslendiğini unutmadan; aralarında hiyerarşi kurmadan hareket etmeyi önemser. Bu sebeple hem benzer hem farklı mücadele alanlarının kesişimine imkan sunan kuir ve feminist bakış açılarını/yöntemlerini benimser.
Kendini kadın, LGBTİ+, gençlik veya çocuk örgütü gibi bir başlıkla sınırlı tanımlamaz. Cinsel şiddet çocukların, gençlerin, yaşlıların, kadın-erkek beyanı olanların, ikili cinsiyet sistemine sığmayanların, mültecilerin, engellilerin, LGBTİ+’ların, hayvanların; her meslek, cinsiyet, sosyal sınıf, ülke, ideoloji, inanç ve yaşam tarzından bireyin maruz bırakılabileceği bir şiddet türüdür. Dolayısıyla Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği ürettiği bilgi ve materyallerde bu kapsayıcılığı ve kesişimselliği gözetir.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, cinsel şiddeti ortaya çıkaran toplumsal normların, algıların, davranışların ve pratiklerin değişmesine yönelik destekleyici ve farkındalık artırıcı çalışmalar yapar ve üretimlerde bulunur. Sessizliğin, utancın, mağdur suçlayıcılığın yaygınlaşmasının önüne geçmeye ve cinsel şiddet ve cinselleştirilmiş şiddet üzerine oluşmuş yanlış inanışların toplumsal inşasını kırmaya yönelik tüm bireyleri kapsayan, hak temelli ve güçlendirici bir yaklaşımın yaygınlaşmasına katkı sunar.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’nin cinselleştirilmiş şiddete yaklaşımı şiddete maruz bırakılan bireylerden bahsederken acıyan, mağdurlaştıran, kurbanlaştıran, yargılayan, utandıran bir toplumsal dil yerine; güçlendirici, dayanışmacı ve hak temelli bir dil ve yöntemi gerektirir. Şiddet mağdurunu suçlayan ve faili aklayan toplumsal algı ile mücadele eder. Toplumda daha az görünür olan cinsel şiddet türlerini görünür kılmak üzere çalışmalar yürütür ve cinsel şiddetin farklı biçimleri arasında hiyerarşi kurmaz. Her bireyin şiddetin öznesi veya maruz bırakılanı olabileceği düşüncesini benimser. Cinsel şiddetten bahsederken ötekileştiren veya marjinalleştiren bir dil kullanmaz; “biz” ve “onlar” ikiliği yaratmaz. Cinsel şiddetle mücadelede bireysel değişimin önemini vurgular ve “Değişim Benimle Başlar” görüşünü savunur. Şiddeti estetize etmez, yeniden üretmez, tüketmekten uzak durur.
Cinselleştirilmiş şiddet cinsel şiddetin görünmeyen biçimlerini yani sadece fiziksel zorlama değil, cinsiyet kimliklerimize yönelik tehdit ve baskı içerdiğini de anlatan daha kapsayıcı bir kavramdır. Dünyanın pek çok ülkesinde hak temelli aktivist ve uzmanlar sadece ‘cinsel eylemler’ yoluyla gerçekleşmeyen ve hayatlarımızı kuşatarak cinselliğimizi hedef alan şiddet biçimlerini açıklamada cinsel şiddet kavramın yetersiz kaldığı gerekçesi ile, bu kavram yerine cinselleştirilmiş şiddet kavramını kullanmayı seçer. Bu kavram cinsel şiddetin cinsellikle değil, güç ilişkileri, eşitsiz koşullar ve cinsiyetçi- türcü-homofobik vb. ayrımcılıklarla ilgili olduğu mesajını içerir. Kadınların, hayvanların, LGBTİ+’ların bedenlerini ve cinselliğini kontrol etmek, denetlemek, küçük düşürmek, aşağılamak ve cezalandırmak amacıyla uygulandığına da işaret eder. Bütün bu nedenlerle Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği cinselleştirilmiş şiddet kavramını kullanır.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, güçlendirme ve destek programı, dönüştürme ve önleme programı ve örgütsel sürdürülebilirlik programı kapsamında faaliyetlerini sürdürür. Güçlendirme ve destek programı kapsamında cinsel şiddetten hayatta kalanların ve yakınlarının güçlendirilmesi hedefiyle; şiddet sonrası başvurulara yönlendirme ve danışmanlık desteği, www.csdestek.org web sitesi ve destek sistemi faaliyetleri üzerinden yürütülmektedir. Yanısıra, cinsel şiddetten hayatta kalanlara destek hizmeti sağlayan belediyelerin ve belediye çalışanı olan meslek uzmanlarının desteklenmesi amacıyla, belediyelerle iletişim ve işbirliği çalışmaları da yürütülmektedir.
Dönüştürme ve önleme programı ile koruyucu-önleyici çalışmaların yaygınlaştırılması ve cinsel şiddete yol açan toplumsal algı ve pratiklerin dönüştürülmesi hedeflenmiştir. Bu program kapsamında gençlerin desteklenmesi için öğretmenler, okul danışmanları ve gençlik çalışanlarına yönelik gerçekleştirilen “Ne Var Ne Yok?! (NVNY) Yaygınlaştırma Programı”, çocuklarla çalışan ebeveyn, öğretmen ve meslek uzmanlarının desteklendiği “Çocukların Bedensel Söz Hakları (ÇBSH) Yaygınlaştırma Programı” ve cinsel şiddet/istismar konusunda farkındalık artırmayı hedefleyen “Değişim Benimle Başlar (DBB) Farkındalık Atölyeleri” faaliyetleri yürütülmektedir. Bunların dışında cinsel şiddete dair toplumsal algının medya aracılığıyla dönüşmesi üzere medya çalışanlarını destekleyen hak temelli içerikler, dijital ve basılı materyaller oluşturulan “Öyle Değil Böyle” proje çalışmaları ile www.oyledegilboyle.org ve www.csgorselarsiv.org web site faaliyetleri sürdürülmektedir.
Derneğin finansal ve yapısal sürdürülebilirliğini sağlamak, kurumsal iletişimi, ekip kapasitesinin geliştirmek ve kurumun savunuculuk ve ağ kurma konularında kapasitesini artırmak amacıyla yürüttüğü bir dizi faaliyeti kapsayan örgütsel sürdürülebilirlik programı çerçevesinde ekip eğitim ve organizasyonları, yurtdışı paydaşlarla iletişim ve işbirliği, strateji ve kaynak geliştirmenin yanı sıra ulusal ve uluslararası savunuculuk ve hayatta kalanların insan hakları ihlali izleme faaliyetleri de yürütülmektedir. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’ne https://cinselsiddetlemucadele.org/ web sitesinden ve info@cinselsiddetlemucadele.org e-posta adresinden ulaşabilirsiniz.
Yayınlanma Tarihi: 22.10.2021
